به گزارش ندای وارنا؛
هنوز تصویر صف‌های منظم نماز جماعت در مسجد تاریخی روستای باغ خواص از توابع شهرستان ورامین که پیرمردان سپید مو زینت بخش آن بودند و صدای دلنشین و مخلصانه مؤذن پیر روستا در اذهان ماندگار است.
همان مسجدی که بادگیرهای زیبای آن در گرمای تابستان، همچون نسیم خنک صبحگاهان کوهستان تنت را نوازش می‌داد و چهره سوخته کشاورزان از صحرا برگشته را التیام می‌بخشید.
گعده‌های دوستانه بزرگان روستا و نوجوانان و جوانان و بررسی مشکلات فردی و جمعی مردم در گوشه رواق‌های مسجد، خود حکایت به یا ماندنی دیگری است؛ بیرق و تن پوش سیاه دیوارهای ستبر و ضمخت اما مهربان مسجد و چای خوش طعم مجالس محرم و صفر و عزای سالار شهیدان جملگی یادگارهای به یاد ماندنی است که چندین نسل در روستا و حتی مهاجران این منطقه در اذهان خود دارند و این خاطرات خوش، سینه به سینه منتقل شده و می‌شود.
روستای باغ خواص در بخش مرکزی شهرستان ورامین یکی از روستاهای تاریخی با پیشینه فرهنگی و مذهبی درخشان است؛ روستایی که دارای چند اثر تاریخی مانند امام زاده زین العابدین، دانشسرای تربیت معلم، آب انبار، حمام قدیمی و… از جمله اماکن و ابنیه تاریخی آن است که متأسفانه برخی از این ابنیه‌های تاریخی به علت بی‌مسؤولیتی و جهالت خواسته و ناخواسته برخی افراد و مسؤولان مربوطه در سطح شهرستان ورامین در ادوار گذشته از بین رفته و اکنون تنها نام آنها در اذهان مردم منطقه مانده و هر روز حسرت فقدان این اماکن که شناسنامه تاریخی و مذهبی منطقه بود، در ذهن و دل مردم منطقه تداعی تلخی دارد.
میراث فرهنگی هر کشور و جامعه‌ای نماد و شناسنامه فرهنگ آن بوده و هویت تاریخی و اسلامی آن منطقه را معرفی می‌کند. بر این اساس و با توجه به اهمیت مواریث فرهنگی و آثار تاریخی سرزمین کهن ایران شهرستان ورامین نیز با داشتن ۷۷ اثر ملی ثبت شده از پیشینه تاریخی و فرهنگی خاصی در کشور برخوردار است و جود برخی ابنیه‌های تاریخی و اسلامی در تعدادی از روستاهای این شهرستان خود گواه و مستندی بر تاریخی بودن این شهرستان دارد.
این روزها داستان به خطر افتادن مسجد تاریخی و با قدمت ۵۰۰ ساله روستای باغخواص خبرساز شده است. مجموعه مسجد باغ خواص ورامین شامل شبستان، بادگیر و آب انبار، آن طور که در سایت میراث فرهنگی شهرستان ورامین درج شده، مربوط به قرون اولیه اسلامی است و در تاریخ ۱۶٫۱۲ ۸۴ با شماره ۱۴۶۷۴ به ثبت ملی رسیده است.
متأسفانه حریم بصری این اثر ارزشمند نادیده گرفته شده و علاوه بر خط تخریب مسجد از ناحیه زیرزمین و آب انبار آن، ساخت غیر مجاز منزل مسکونی در مجاورت این بنای تاریخی که باعث ناهمگونی و تحت شعاع قرار گرفتن منظر بیرونی آن شده، باعث نگرانی و تشویش مردم منطقه شده است؛ ضمن اینکه مرمت و بازسازی بنای داخلی مسجد ذکر شده که در سال ۹۶ با اختصاص بودجه از سوی اداره میراث فرهنگی ورامین انجام شد، به طور کامل صورت نگرفت و اکنون دچار مخاطراتی شده است.
در این میان و بر اساس شواهد و قرائن موجود و اظهارات معتمدان محلی، ساخت منزل مسکونی در مجاورت این بنای تاریخی با اطلاع و نظارت دهیار وقت روستا صورت گرفته که این موضوع نیز شایان توجه و پیگیری حقوقی است.
به گفته یک از اعضای هیأت امنای مسجد از زمانی که میراث فرهنگی به بازسازی شبستان مسجد اقدام کرد، مشکلات آن آغاز شد و نفوذ فاضلاب به زیرزمین مسجد نیز بر مشکلات آن افزود.
وی افزود: میراث فرهنگی پس از مرمت و بازسازی شبستان مسجد سقف آن را که سال‌ها قبل ایزوگام شده بود، با آجر پوشاند و این امر باعث شد تا سقف آن در چند نقطه با رطوبت شدید همراه شود.
عضو هیأ امنای مسجد گفت: نمای این مسجد نیز توسط میراث فرهنگی با هدف حذف پنجره‌های آهنی تخریب شد که ظاهرا به دلیل تمام شدن اعتبار بازسازی، ماه‌هاست که به حال خود رها شده است.
وی تصریح کرد: امروز اگر برای رفع مشکل رطوبت این مسجد چاره‌ای اندیشیده نشود، ممکن است صدمه‌های جبران‌ناپذیری به این بنای مهم تاریخی وارد شود.
مهرنوش قمصریان دهیار باغخواص نیز چندی قبل از آمادگی برای بازسازی و مرمت این بنای تارخی خبر داده بود.
ژیلا خدادادی، رئیس اداره میراث فرهگی و گردشگری ورامین در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری فارس، به پرسش‌های مربوط به این موضوع پاسخ داد.
*به عنوان اولین پرسش توضیح دهید موضوع رسیدگی به بحث تخریب مسجد تاریخی روستای باغ خواص به کجا رسیده است؟»
متأسفانه در سال‌های ۹۴ و۹۵ دهیاری وقت روستا به فرد مالکی در ضلع شمالی مسجد تاریخی روستای باغ خواص مجوز ساخت بنا می‌دهد به ارتفاعی که نباید مجوز داده می‌شد؛ در حالی که باید از اداره میراث فرهنگی استعلام لازم را می‌گرفت، اما این استعلام صورت نگرفت.
بنابه گفته دهیار وقت این ساختمان در حریم مصوبه روستا نبوده است تا ملزم به رعایت حریم و استعلام از میراث فرهنگی باشد. متأسفانه نظارت دهیاری در آن زمان وجود نداشته و مالک در داخل حیاط چاهی ایجاد کرده و سرویس بهداشتی و حمام تقریباً دیوار به دیوار آب انبار ایجاد شده و این چاه فاضلاب به مرور زمان پر شده و در حال حاضر به داخل آب انبار نشت کرده است و بوی نامطبوعی ایجاد شده و در زیر مسجد مشکل‌ساز شده است.
ما مکاتباتی داشته‌ایم و از مالک به دادستانی شکایت کرده‌ایم و باید این فرد چاه یاد شده را پر کرده و سرویس بهداشتی را به نقطه دیگر منزل انتقال دهد. از طریق فرمانداری، بخشداری و دهیاری مکاتباتی شده است.
*مدت چهار ماه از این موضوع می‌گذرد و هنوز نتیجه‌ای گرفته نشده است، علت چیست؟
نه، این اتفاق از زمانی که ما متوجه شده‌ایم مربوط به ۱۰ روز پیش بوده است!
*این اثر تاریخی در سال ۸۴ در فهرست ملی ثبت شده و جزو ۷۷ اثر تاریخی شهرستان ورامین است و میراث فرهنگی در سال ۹۶ قول داده بود که آن را به شکل سابق خود بازگرداند؟
ما در سال ۹۷، ۲۰۶ میلیون تومان از سوی اداره کل میراث فرهنگی استان تهران برای بازسازی و مرمت مسجد اختصاص داده شد و تمام سقف مسجد و داخل و پشت بام مسجد بازسازی شد.
*با توجه به توضیحاتی که دادید اما هنوز سقف مسجد دچار نم شده است؟
ایزوگام و بندکشی لازم صورت گرفته اما بعد از مدت ۲ سال باید مجدد عیب آن برطرف شود.
* آیا این کار برعهده میراث فرهنگی است یا مردم باید آن را انجام دهند؛ بالاخره مسؤول این موضوع کیست؟
اکنون براساس قانون دهیاری‌ها از محل ارزش افزوده خود باید برای آثار تاریخی روستای خود هزینه کنند و این نامه استانداری است که به فرمانداری ابلاغ کرده و فرمانداری نیز بخشداری و دهیاری‌ها را مؤظف به انجام این کار کرده است.
البته دهیار منطقه این قول را داده تا این هزینه را کرده و بازسازی و مرمت انجام شود. از طرف دیگر پیمانکار قبلی نیز به عنوان خیّر قصد دارد مجدداً نمای بیرونی مسجد را تا آخر تیر با هزینه خود بازسازی کند و بقیه هزینه آن را نیز دهیاری مؤظف به پرداخت است.
روند کار این طور است که ما باید از قبل مرمت تمام آثار تاریخی منطقه خود درخواست کرده و اولویت‌گذاری کنیم با توجه به اینکه در سال ۹۷، رقم ۲۰۶ میلیون تومان برای این مسجد هزینه کرده‌ایم اولویت ما دیگر مسجد باغ خواص نیست بلکه اولویت ما امامزاده یحیی، مسجد جامع، برج علاءالدوله و سید فتح‌الله ورامین است که جزو آثار شاخص ما است. حال با این بودجه‌ای که میراث فرهنگی دارد آیا می‌تواند همه آثار را مرمت کند که مسلماً اینطور نیست.
* بیان می‌کنید فعلاً دیگر بودجه‌ای نداریم؛ اکنون معتقدید این کار وظیفه فرمانداری است و آیا شما این موضوع را پیگیری کرده و نتیجه‌ای گرفته‌اید؟
این کار وظیفه دهیاری است، نامه‌نگاری انجام شده و باید اداره کل میراث فرهنگی استان کار پیمانکاری به ما معرفی کند و پیمانکار برای ما شرح خدمات بنویسد و در شورا مصوب شود؛ البته ما قول آن را گرفته‌ایم و هزینه بالایی ندارد.
*در منطقه باغ خواص آثار و ابنیه تاریخی دیگری نیز بوده که قبلاً با سهل‌انگاری و بی‌مسؤولیتی از بین رفته است؛ اینکه می‌گویید مردم آنقدر عجله می‌کنند دلیل آن این است که پیشینه مثبتی نسبت به این موضوع ندارند؛ حالا جواب قانع‌کننده‌ای بدهید که بالاخره چه زمانی این موضوع به نتیجه می‌رسد؟
بنده خودم شخصاً پیگیر موضوع هستم و تمام مکاتبات را انجام دادم تا هرچه سریع‌تر اداره کل میراث فرهنگی پیمانکار معتمدی را به ما معرفی کند و با هزینه دهیاری و شورای روستا این موضوع را به نتیجه برسانیم و مطمئن باشید این موضوع را ظرف یکی دو هفته آینده پیگیری کرده و به نتیجه می‌رسانم.
*فرمانداری در مکاتبات شما برای تأمین بودجه از سوی دهیاری برای مرمت این آثار تاریخی چه پاسخی داده است؟
فرمانداری اعلام کرده که باید این هزینه از سوی دهیاری تأمین شود؛ به عبارتی دهیاری‌ها حتی اگر فرماندار و بخشدار هم به آنها دستور بدهند باید درباره این مبالغ مصوبه شورای روستا را داشته باشند و مکاتبات ما را به شورای روستا برده و طرح موضوع کنند.
بنده با توجه به صحبتی که با شورای روستا داشتم آنها اعلام کردند هر هزینه‌ای که تعیین شود آن را مصوب می‌کنیم تا دهیاری هزینه کند. با توجه به اینکه اکنون بنده بودجه‌ای ندارم، چاره‌ای نداریم تا شورای روستا در این خصوص کمک کند.
*آیا میراث فرهنگی استان تهران به شما بودجه خاصی برای این کار به شما نمی‌دهد؟
اصلا این موضوع برعهده میراث فرهنگی استان تهران نیست. آنها تمام پروژه‌هایی را که ما به آنها اعلام می‌کنیم به وزارتخانه می‌دهند و در آنجا مصوب می‌شود. باید از سازمان برنامه و بودجه تأمین اعتبار شود و میراث فرهنگی استان تهران بودجه کنار گذاشته‌ای ندارد که بخواهد از آن استفاده کند؛ البته اگر مورد اضطراری باشد و بیش از ۸۰ درصد آثار تاریخی در معرض خطر باشد و نیاز به دریافت بودجه اضطراری باشد این کار انجام می‌شود، اما براساس دستورات استانداری و وزارت کشور ما مجبوریم از همان بودجه ارزش افزوده دهیاری کمک بگیریم.
مالک منزل مسکونی مجاور مسجد باید چاه را تخلیه کرده و پر کند و سرویس بهداشتی را به ضلع دیگر منزل خود انتقال دهد و کاملاً از دیواره آب انبار دور کند
*از گفته‌های شما این طور برداشت می‌شود که این بودجه را باید فرمانداری بدهد و ربطی به میراث فرهنگی ندارد؟
بله، فرماندار و بخشداری باید از محل ارزش افزوده خود این بودجه را اختصاص دهند.
*منظورتان این است که تأمین مالی آن برعهده فرمانداری است؟
نه، نمی‌توان گفت وظیفه، بلکه باید همکاری کنند. اگر وظیفه باشد برعهده میراث فرهنگی است اما ما می‌گوییم وزارت کشور و استانداری اعلام کرده که در روستاها با بودجه خوبی که در اختیار دارند باید این کار را انجام دهند.
*آیا شما به عنوان مسؤول اداره میراث فرهنگی ورامین موضوع ساخت تخلف بنا در مجاور این آثار تاریخی را از دهیار وقت روستا مطالبه نکرده‌اید؟
موضوع این است که قانون عطف به ماسبق نمی‌شود؛ وظیفه بنده نیست بلکه وظیفه فرمانداری و بخشداری است که از وی توضیحات بخواهد؛ البته دهیار قبلی توضیح داده که میراث فرهنگی در آن زمان کوتاهی کرده و وی این توجیه را دارد که در آن زمان مکان یاد شد مصوب طرح هادی را نداشته است و دهیار براساس طرح هادی مجوز ساخت می‌دهد.
منظور شما این است که مسؤول قبلی اداره میراث فرهنگی ورامین در این خصوص کوتاهی نکرده است؟
نه، وی نیز کوتاهی نکرده و تمام شکایات و مکاتبات وجود دارد.
*بالاخره شما به عنوان رئیس اداره میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی ورامین به مردم پاسخ روشنی بدهید که آیا این موضوع رسیدگی می‌شود یا خیر؟
دهیاری‌ها باید به میراث فرهنگی کمک کنند و از بودجه‌های خود در بحث فرهنگی هزینه کنند که یکی از آنها آثار تاریخی است و آنها به ما قول مساعد دادند. البته مرمت مسجد فقط مربوط به پشت‌بام است که باید لکه‌گیری شود.
*بحث نشت سرویس بهداشتی به آب انبار مجاور مسجد به کجا رسیده است؟
این موضوع برعهده مالک ساختمان مجاور است و مؤظف است تا سرویس بهداشتی و چاه منزل خود را جمع‌آوری کند؛ ما مکاتبه و شکایت خود را انجام داده‌ایم و اگر این فرد این کار را نکند باید خسارات وارده به آب انبار و مسجد را بپردازد.
مالک باید چاه را تخلیه کرده و پر کند و سرویس بهداشتی را به ضلع دیگر منزل خود انتقال دهد و کاملاً از دیواره آب انبار دور کند. بنده نامه‌ای را به دادستان شهرستان ورامین نوشته‌ام و به اطلاع بخشدار و فرماندار ورامین نیز رسانده‌ام و آنها نیز اعلام کردند که مالک را فرا می‌خوانیم.
بنده سه‌شنبه هفته گذشته بازدیدی از این مکان داشتم و پنج‌شنبه نیز نامه خود را به دادگستری ورامین نوشتم و دادستان نیز طی امروز و فردا به ما جواب می‌دهد و مالک را فرا می‌خواند.
شکایت ما رسمی است و مجدداً ظرف یکی دو روز آینده نیز موضوع را پیگیری می‌کنم. البته برای مرمت مسجد خیّری را شناسایی کرده‌ایم و همچنین دهیاری و شورای روستا نیز قول داده‌اند تا بندکشی و مرمت مسجد و آب انبار را انجام دهند.
به گزارش فارس، موضوع میراث فرهنگی و ضرورت توجه ویژه متولیان و مسؤولان میراث فرهنگی و گردشگری به ابنیه تاریخی امری بدیهی است و هر سهل انگاری، مسامحه و کوتاهی در مسیر حفظ این اماکن از سوی هر دستگاهی غیر قابل قبول است و توجیح و مطرح کردن موضوعاتی همچون کمبود بودجه و بروکراسی‌های رایج در این مسیر، قابل پذیرش نیست و امیدواریم متولیان امر به ویژه اداره میراث فرهنگی و گردشگری و فرمانداری ورامین در کوتاهترین زمان ممکن نسبت به رفع این نگرانی صحیح و منطقی مردم منطقه باغخواص، همت کرده و اقدام کنند.
کار سخت ورامین برای تکرار قهرمانی/جدال در لیگ تکواندو تا هفته آخر
رهنما: حق شهرداری ورامین قهرمانی در لیگ است/ امیدوارم به تیم ملی تکواندو راه پیدا کنم
رکورد ملی پرتاب چکش بانوان ایران شکسته شد
کاروان نمادین ورود امام راحل به کشور در ورامین به حرکت درآمد
اعلام وصول پایگاه خبری
